Arabuluculuk Nedir? Kimler Arabulucu Olabilir

Arabuluculuk Nedir?

Günümüzde birçok anlaşmazlığın çözümlenmesi için mahkemelere gidilmektedir. Gittikçe de artan nüfus ve etkileşim sebebiyle de çok fazla anlaşmazlık ortaya çıkmaktadır. Bu da mahkemelerin iş yükünü artırmakta, dava sürelerinin ve sonuçlanmasının uzun süreler almasına neden olmaktadır. Mahkemelerin üzerlerindeki bu büyük yükü azaltmak için bazı yöntemler uygulamaya geçirilmiştir. Bu yöntemlerden biri olan arabuluculuk, dostane yollar ile uyuşmazlıkların çözülmesinde kullanılan en yayın yöntemlerin başında gelir.

Arabuluculuk yöntemiyle; uyuşmazlığın tarafı olan kişiler, uzman ve tarafsız bir üçüncü kişiden yardım alarak, uyuşmazlığı mahkeme dışında çözerler. Bu yolla uyuşmazlık kesin, hızlı ve uygulanabilir şekilde çözümlenir.

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 22.06.2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak, hukuk hayatının bir parçası olmuştur. Kanuna göre arabuluculuk, tarafların üzerinde serbest şekilde tasarruf sağlayabilecekleri, iş ya da işlemlerden doğan özel hukuka ait uyuşmazlıkların çözümlenmesinde uygulanır. Özellikle arabuluculuk iş hukukundan kaynaklanan fazla çalışma ücretleri veya kıdem ve ihbar tazminatlarının belirlenmesinin yanı sıra maddi ve manevi tazminat davaları ile miras paylaşımı gibi konularda sıklıkla tercih edilir.

Arabulucu Kimdir, Kimler Arabulucu Olabilir?

Arabuluculuk yönetiminde; arabuluculuk faaliyetlerini yürüten yani taraflar arasındaki uyuşmazlığı kanuna uygun şekilde çözen kişilere arabulucu denir. Arabulucu; sistematik teknikleri kullanarak, müzakere ve görüşmeler ile tarafları bir araya getirir. Onların birbirleri ile iletişim kurmalarını ve anlaşmalarını sağlayarak, çözümler üretmelerine yardımcı olan tarafsız kişilerdir.

Arabulucular, arabuluculuk sürecinde karar veren taraf değildir. Hatta anlaşmazlığa konu olan taraflara çözüm de önermez. Tarafların uyuşmazlığı kendi aralarında uzlaşarak çözmelerine yardımcı olur. Arabuluculuk süreci mahkeme öncesi olabildiği gibi mahkemede dava açıldıktan sonra da gerçekleşebilir.

Arabulucu olmak için bazı şartlar bulunur. Şöyle ki;

• Hukuk fakültesi mezunu olmak,

• Mesleğinde en az 5 yıllık kıdemi bulunmak,

• Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı tarafından tutulan sicile kayıtlı olmak şeklinde ana şartlar sıralanabilir.

Arabuluculuk Kaça Ayrılır?

Arabuluculuk, zorunlu ve ihtiyarı olmak üzere ikiye ayrılır. Asıl olan ve ilgili kanunun temelini oluşturan, ihtiyarı arabuluculuktur.

İhtiyarı Arabuluculuk; Hukuk sisteminde arabuluculuk kural olarak isteğe bağlı yani ihtiyarı olarak öngörülen bir yöntemdir. Özel hukuka konu olan bir nedenden kaynaklanan uyuşmazlığın çözümlenmesi için tarafların dava açma sürecinin öncesinde veya dava açıldıktan sonra kendi istekleri ile bu sistemden destek alabilirler. Ayrıca mahkeme tarafından da taraflar arabuluculuğa davet edilebilir.

Zorunlu Arabuluculuk: Dava şartı olarak arabuluculuk yönteminin uygulanmasının esas olduğu durumlardır. Yani böyle bir durumda dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması zorunludur. Dava şartı olarak arabuluculuk aranan durumda arabulucuya başvurulmadan dava açılırsa, mahkeme tarafında bu davalar ret edilir.

Arabulucuların avukat olması, tarafların iletişiminden anlaşma süreçlerine kadar her aşamayı kolaylaştırır. Özellikle alanında deneyimli avukatlar, hızlı ve kesin şekilde tarafların anlaşmasını sağlayarak, sürecin başarılı şekilde sonuçlanmasını sağlarlar.